17 września 1939 roku to jedna z najtragiczniejszych dat w historii Polski, która pozostaje w pamięci narodu jako dzień zdrady i agresji ze strony Związku Radzieckiego. To wydarzenie stanowi kluczowy moment w dziejach II wojny światowej i miało dalekosiężne konsekwencje dla polskiego społeczeństwa oraz państwowości.

Kontekst historyczny

Wybuch II wojny światowej rozpoczął się 1 września 1939 roku, gdy Niemcy hitlerowskie zaatakowały Polskę, rozpoczynając kampanię wrześniową. Polska stanęła samotnie wobec niemieckiej agresji, licząc na wsparcie swoich sojuszników – Francji i Wielkiej Brytanii. Niestety, pomoc ta nie nadeszła w sposób, który mógłby powstrzymać niemiecką ofensywę.

Tymczasem 23 sierpnia 1939 roku, w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow, Związek Radziecki i Niemcy dokonały podziału stref wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej. Polska, w myśl tego porozumienia, miała zostać podzielona między oba mocarstwa.

17 września 1939 roku – zdradziecka agresja

Wczesnym rankiem 17 września 1939 roku Związek Radziecki, bez formalnego wypowiedzenia wojny, zaatakował wschodnie tereny Polski. Armia Czerwona wkroczyła na terytorium Rzeczypospolitej, realizując ustalenia zawarte w pakcie Ribbentrop-Mołotow. Polska, już osłabiona niemiecką ofensywą na zachodzie, nie była w stanie stawić skutecznego oporu drugiemu najeźdźcy.

Rząd polski, zaskoczony atakiem ZSRR, starał się początkowo zrozumieć, czy wkroczenie Armii Czerwonej ma charakter sojuszniczy. Szybko jednak stało się jasne, że Związek Radziecki ma na celu okupację wschodnich terytoriów Polski. Józef Stalin, wykorzystując chaos związany z niemiecką ofensywą, dokonał brutalnej inwazji, naruszając tym samym traktaty i umowy międzynarodowe, m.in. pakt o nieagresji z 1932 roku, który zobowiązywał ZSRR do utrzymania neutralności wobec Polski.

Konsekwencje ataku

Sowiecka agresja na Polskę miała tragiczne konsekwencje dla ludności zamieszkującej wschodnie tereny kraju. Armia Czerwona szybko opanowała obszary Kresów Wschodnich, co doprowadziło do okupacji przez ZSRR około 52% terytorium przedwojennej Polski. Wielu polskich oficerów, urzędników i inteligencji zostało aresztowanych przez NKWD, co doprowadziło do masowych deportacji w głąb Związku Radzieckiego oraz eksterminacji tysięcy Polaków.

Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń związanych z sowiecką agresją było wymordowanie polskich oficerów w Katyniu w 1940 roku. Zbrodnia ta stała się symbolem sowieckiego terroru wobec Polaków i była przez wiele lat skrzętnie ukrywana przez władze ZSRR.

Znaczenie historyczne

Agresja ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku była bezprecedensowym złamaniem międzynarodowych porozumień i symbolicznym końcem II Rzeczypospolitej. Polska znalazła się pod dwoma totalitarnymi reżimami – hitlerowskimi Niemcami na zachodzie i komunistycznym ZSRR na wschodzie. Obywatele Polski, zarówno ci pozostający w kraju, jak i ci deportowani na Syberię, doświadczyli wieloletnich cierpień i prześladowań.

Po wojnie Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Radzieckiego, co miało znaczący wpływ na jej powojenną historię. Agresja z 17 września była początkiem długiego okresu sowieckiej dominacji, która trwała aż do upadku komunizmu w 1989 roku.

Pamięć i refleksja

Dziś pamięć o 17 września 1939 roku jest pielęgnowana przez kolejne pokolenia Polaków. Uroczystości rocznicowe, organizowane w całym kraju, przypominają o ofiarach sowieckiego terroru i o trudnej drodze, jaką Polska musiała przejść, by odzyskać pełną niepodległość. Jest to również dzień refleksji nad skutkami totalitaryzmu i koniecznością zachowania pamięci o trudnych momentach naszej historii, aby podobne wydarzenia nigdy się nie powtórzyły.

Dla naszej szkoły, jak i całego społeczeństwa, ważne jest kształtowanie świadomości historycznej młodzieży oraz przekazywanie prawdy o wydarzeniach, które kształtowały losy Polski. W ten sposób możemy lepiej zrozumieć przeszłość i budować lepszą przyszłość dla następnych pokoleń.