W tym roku mija 20 rocznica przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej. Nasze państwo jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. na mocy Traktatu Akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 roku w Atenach. Wspólnoty europejskie, funkcjonujące od 1 listopada 1993 roku jako Unia Europejska, ustaliły tzw. kryteria kopenhaskie, które musiały spełnić państwa Europy Środkowo‐Wschodniej w przypadku starania się o członkostwo w UE. Dzięki tym kryteriom stało się możliwe rozszerzenie UE. Dlatego już 8 kwietnia 1994 roku Polska złożyła oficjalny wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej. Kolejnym etapem było utworzenie 8 sierpnia 1996 roku Komitetu Integracji Europejskiej, którego zadaniem było koordynowanie działań i polityki RP w procesie integracji z Unią Europejską. Działania te pozwoliły 28 stycznia 1997 roku uchwalić Narodową Strategię Integracji. Ważne decyzje dla przyszłości Polski w UE zapadły w grudniu 1997 roku w Luksemburgu, gdzie postanowiono o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem. 

Czym tak naprawdę jest Unia i skąd wziął się pomysł jej utworzenia? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy cofnąć się do lat 50 XX wieku. Unia Europejska jest unią gospodarczą i polityczną między 27 krajami europejskimi, które razem zajmują większą część kontynentu. Zalążek UE powstał po drugiej wojnie światowej. Pierwsze etapy integracji polegały na usprawnieniu współpracy gospodarczej zgodnie z zasadą, że kraje, które prowadzą ze sobą wymianę handlową, odnoszą z niej korzyści, a zatem będą raczej unikać konfliktów. I tak w 1958 r. utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG). Na początku ściślejsza współpraca gospodarcza obejmowała sześć krajów: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Niemcy i Włochy. Od tego czasu przystąpiło kolejnych 22 członków i udało się utworzyć ogromny jednolity rynek (tzw. rynek wewnętrzny), który nieustannie rozwija swój potencjał. Wspólnota, która na początku była wyłącznie unią gospodarczą, stopniowo zaczęła obejmować różne obszary polityki: od klimatu, ochrony środowiska i zdrowia po stosunki zewnętrzne i bezpieczeństwo oraz sprawiedliwość i migrację. W 1993 Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) zmieniła nazwę na Unię Europejską (UE).

Unii Europejskiej jak twierdzą politycy zawdzięczamy ponad pół wieku pokoju, stabilności i dobrobytu. Odgrywa ona także ważną rolę w dyplomacji i działa na rzecz promowania tych samych wartości – a także demokracji, podstawowych wolności i praworządności – na całym świecie. Główną siłą napędową gospodarki unijnej jest jednolity rynek. Umożliwia on swobodne przemieszczanie się ludzi, towarów, usług i kapitału na większej części kontynentu. Dzięki temu podróżowanie po Europie niewątpliwie stało się łatwiejsze – każdy obywatel UE ma prawo wyboru, w którym państwie członkowskim chce pracować, studiować, czy też zamieszkać na emeryturze. Każde państwo członkowskie musi traktować obywateli innego państwa UE pod względem zatrudnienia, zabezpieczenia społecznego i podatków w taki sam sposób, w jaki traktuje swoich własnych obywateli.

Tomasz Radzik, redaktor sekcji historycznej